GÜMRÜK TERİMLERİ
EXW
EX WORKS (.....named place)
İŞYERİNDE TESLİM (....... olarak belirtilen yerde)
EXW (İşyerinde teslim ) terimi, malların satıcı (ihracatçı) tarafından kendi
işyeri, depo veya fabrika ya da taraflarca belirlenen her hangi bir yerde taşıma
aracına yüklenmeden ve gümrük işlemleri yapılmadan alıcının ( ithalatçının)
tasarrufuna bırakılmasını ifade eder. Satıcının yükümlülüğü malları alıcı için
hazır hale getirmesiyle sona erdiğinden bu terim, satıcının asgari yükümlülüğünü
temsil eder. Satıcı, malları alıcı tarafından sağlanan araca yükleme ve/veya
çıkış gümrük işlemlerini yerine getirmek zorunda değildir. Malların satıcının
deposu, fabrikası veya belirlenen yerden alınarak alıcının istediği yere
götürülmesi ile ilgili tüm hasar ve masraflar alıcının sorumluluğundadır.
Diğer taraftan, taraflarca malların yüklemesinde sorumluluk ve masrafların
satıcı tarafından üstlenilmesini istenirse, bu durumu satış sözleşmelerinde
açıkça ifade ederek belirtilmelidir. Alıcı doğrudan veya dolaylı olarak ihracat
gümrükleme işlemlerini gerçekleştirme olanağına sahip değilse, EXW terimi
kullanılmamalıdır. Bu durumlarda, satıcının yükleme, hasarı ve masrafları
kendisine ait olmak üzere yapmayı kabul etmesi koşuluyla FCA terimi
kullanılmalıdır.
FCA
FREE CARRIER (.... named place)
TAŞIYICIYA MASRAFSIZ (....... olarak belirtilen yerde)
FCA (Taşıyıcıya masrafsız) terimi, satıcı tarafından malların ihracat için
gümrüklenmiş olarak, belirtilen yerde, alıcının tayin etmiş olduğu taşıyıcıya
teslim edilmesini ifade eder. Belirlenen teslim yerinin malların bu yerde
yüklemesi ve/veya boşaltılması üzerinde etkisi olduğu hususuna dikkat
edilmelidir. Teslim satıcının mahallinde gerçekleşirse, satıcı yüklemeden
sorumludur. Teslim başka bir yerde gerçekleşmiş ise, satıcı malların
boşaltılmasından sorumlu olamaz.
FCA terimi, çok vasıtalı taşıma şekli dahil, her türlü taşıma şekli için
kullanılabilir. "Taşıyıcı" deyimi, bir taşıma sözleşmesinde, malların karayolu,
demiryolu, denizyolu, havayolu, iç sular veya bu yolların bir arada kullanılarak
taşınmasını veya bunun yerine getirilmesini sağlamayı yükümlülüğüne alan kişiyi
ifade eder. Alıcı malların teslim alınması için taşıyıcı olmayan birisi dışında
herhangi bir kişiyi görevlendirmiş ve yetkilendirmiş ise, satıcı malları bu
kişiye teslim ederek teslim yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılır.
FAS
FREE ALONGSIDE SHIP (..... named port of shipment )
GEMİ DOĞRULTUSUNDA MASRAFSIZ (...... olarak belirtilen yerde)
FAS (Gemi doğrultusunda masrafsız) terimi, belirtilen yükleme limanında malların
gemi doğrultusuna yerleştirildiğinde, satıcının malları teslim etmesi anlamına
gelmektedir. Bu andan itibaren artık alıcının mallara ilişkin bütün masraf,
hasar veya kaybolma riskleri alıcının üstlendiğini ifade eder. FAS terimi,
satıcının ihracat gümrükleme işlemlerini tamamlama zorunluluğu getirir. Bu
durum, ihracat gümrükleme işlemlerinin alıcı tarafından yerine getirilmesini
öngören daha önceki Incoterms terimlerinin tam tersidir. Diğer taraftan,
taraflar malların ihracat gümrükleme işlemlerinin alıcı tarafından yerine
getirilmesini isterlerse, bu durumu satış sözleşmelerinde açıkça ifade
etmelidirler. FAS terimi, yalnızca deniz veya iç su taşımacılıklarında
kullanılır.
FOB
FREE ON BOARD (.... named port of shipment)
GEMİ GÜVERTESİNDE (.... olarak belirtilen yükleme limanında)
FOB (Gemide Masrafsız) terimi, belirtilen yükleme limanında malların gemi
küpeştesini (ship's rail) aştıktan sonra satıcı tarafından malların teslim
edildiği anlamına gelir. Bu durum, bu noktadan itibaren alıcının tüm masraf ve
riskleri üstlenmesini gerektirir. FOB terimi, sadece deniz veya içsu
taşımacılığında kullanılabilir. Taraflar, malların gemi küpeştesini aşarak
teslim edilmeleri niyetinde değillerse, FCA terimi kullanılmalıdır. Örneğin Ro-Ro
ve konteyner trafiğinde olduğu gibi malların gemi küpeştesini aşarak tesliminin
herhangi pratik bir anlamı kalmamış ise, bu durumda FCA teriminin kullanılması
daha uygun olacaktır.
CFR
COST AND FREIGHT (....named port of destination)
MAL BEDELİ VE NAVLUN ÖDENMİŞ (..... varış limanı belirtilmek suretiyle)
CFR ( Mal Bedeli ve Navlun Ödenmiş) terimi, satıcının mallar, yükleme limanında
gemi küpeştesini geçmesiyle teslim ettiği anlamına gelir. Satıcı, malların
belirtilen varış yerine kadar olan masraf ve navlun bedelini ödemelidir. Ancak
malların teslim anından sonra meydana gelebilecek hasar ve risklerden alıcı
sorumlu olacaktır. CFR terimi, satıcının malların ihracat gümrükleme işlemlerini
tamamlamasını gerektirir. Bu terim deniz veya içsu taşımacılığında
kullanılabilir. Taraflar, malların gemi küpeştesini aşarak teslim etmek
niyetinde değillerse, CPT terimi kullanılmalıdır. Örneğin Ro-Ro ve konteyner
trafiğinde olduğu gibi malların gemi küpeştesini aşarak tesliminin herhangi
pratik bir anlamı kalmamış ise, bu durumda CPT teriminin kullanılması daha uygun
olacaktır.
CIF
COST, INSURANCE AND FREIGHT ( ..... named port of destination)
MAL BEDELİ, SİGORTA VE NAVLUN ÖDENMİŞ (..... varış limanı olarak belirtilmek
suretiyle)
CIF ( Mal Bedeli, Sigorta ve Navlun) terimi, yükleme limanında malların gemi
küpeştesini aşmasıyla satıcının malları teslim ettiği anlamına gelir. Satıcı,
malların belirtilen varış yerine kadar taşınması için gerekli olan masrafları ve
navlun bedelini ödemelidir. Ancak, malların teslim anından sonra meydana
gelebilecek malların hasar ve riskler satıcıdan alıcıya geçer. Diğer taraftan
CIF teriminde satıcı ayrıca malların varış yerine kadar nakliye sırasında
oluşabilecek hasar ve risklere karşı malları sigorta ettirmelidir. Bu itibarla
sigorta satıcı tarafından yaptırılır ve ödenir. CIF teriminde satıcının asgari
teminat sağlayan bir sigorta sağlamak zorunda olduğu hususuna dikkat
edilmelidir. Alıcı , daha geniş bir teminat ile riskleri aza indirmek isterse,
bu konuda satıcı ile açık bir biçimde anlaşmalı veya kendisi ek sigorta
yaptırmalıdır. CIF terimi, satıcının malların ihracat gümrükleme işlemlerini
tamamlamasını gerektirir. Bu terim, sadece deniz veya içsu taşımacılığında
kullanılmalıdır. Taraflar, malların gemi küpeştesini aşarak teslim edilmeleri
niyetinde değillerse, CIP terimi kullanılmalıdır. Örneğin Ro-Ro ve konteyner
trafiğinde olduğu gibi malların gemi küpeştesini aşarak tesliminin herhangi
pratik bir anlamı kalmamış ise, bu durumda CIP teriminin kullanılması daha uygun
olacaktır.
CPT
CARRIAGE PAID TO ( ..... named place of destination)
TAŞIMA ÖDENMİŞ OLARAK (..... varış yeri olarak belirtilmek suretiyle)
CPT(Taşıma ödenmiş olarak) terimi, satıcının malları bizzat kendisinin seçtiği
bir taşıyıcıyateslim edeceğini, fakat satıcının, ek olarak, malların belirtilen
varış noktasına getirilmesi gereken taşıma masraflarıı ödemek zorunda olduğunu
ifade eder. Böylece, alıcı, mallar bu şekilde teslim edildikten sonra da ortaya
çıkabilecek riskleri ve diğer masrafları da üstlenmektedir.''Taşıyıcı'' terimi,
bir taşıma sözleşmesi çerçevesinde malların, demiryolu, karayolu, denizyolu,
havayolu, içsular veya bu yolların bazılarının beraber kullanılmasıyla taşınması
yükümlülüğünü üstüne alan veya bunu sağlama taahhüdünde bulunan herhangi bir
kişiyi ifade eder. Eğer malların belirlenen verış mahalline ulaştırılması için
ard arda taşıyıcılar kullanılıyorsa, malların ilk taşıyıcıya teslimiyle hasar
geçmiş olur. CPT terimi, satıcının malları ihracat için gümrüklemesini
gerektirir. Bu terim, çok vasıtalı olanlar da dahil, her türlü taşıma için
kullanılabilir.
CIP
CARRIAGE AND INSURANCE PAID TO ( ..... named place of destination)
TAŞIMA VE SİGORTA ÖDENMİŞ OLARAK (..... varış yeri olarak belirtilmek suretiyle)
CIP(Taşıma ve Sigorta ödenmiş olarak) terimi, satıcının malları bizzat
kendisinin seçtiği bir taşıyıcıya teslim edeceğini, fakat satıcının ek olarak
malların belirtilen satış noktasına getirilmesi için gereken taşıma masraflarını
ödemek zorunda olduğunu ifade eder. Böylece alıcı, mallar bu şekilde teslim
edildikten sonra ortaya çıkabilecek riskleri ve ek masrafları da üstlenmektedir.
Ancak, CIP teriminde satıcı ayrıca alıcının yolculuk sırasında mallara ilişkin
ziya ve hasar riskine karşılık bir sigorta temin etmelidir. Dolayısıyla, satıcı
sigorta için sözleşme yapar ve sigorta primlerini öder. Alıcı, CIP teriminde
satıcının sadece asgari teminat sağlayan bir sigorta temin etmek zorunda
olduğuna dikkat etmeli ve daha geniş bir teminat ile korumak isterse, bu konuda
satıcı ile mümkün olduğunca açık olarak anlaşmalı veya kendisi ek sigorta
yaptırmalıdır. ''Taşıyıcı'' terimi, bir taşıma sözleşmesi çerçevesinde
çerçevesinde malların, demiryolu, karayolu, denizyolu, havayolu, içsular veya bu
yolların bazılarının beraber kullanılmasıyla taşınması yükümlülüğünü üstüne alan
veya bunu sağlama taahhüdünde bulunan herhangi bir kişiyi ifade eder. Eğer
malların belirlenen verış mahalline ulaştırılması için ard arda taşıyıcılar
kullanılıyorsa, malların ilk taşıyıcıya teslimiyle hasar geçmiş olur. CPT
terimi, satıcının malları ihracat için gümrüklemesini gerektirir. Bu terim, çok
vasıtalı olanlar da dahil, her türlü taşıma için kullanılabilir.
DAF
DELIVERED AT FRONTIER (... named place)
SINIRDA TESLİM (.... olarak belirtilen yerde)
DAF ( Sınırda teslim ) terimi, malların teşıma aracından boşaltılmamış, ihracat
için gümrüklenmiş fakat ithalat için gümrüklenmemiş olarak sınırda, ancak
bitişik ülkenin sınırından önce olacak şekilde, belirlenen teslim yerinde veya
noktasında alıcının tasarrufuna bırakılmasıyla satıcının teslim borcunu yerine
getirdiğini ifade eder. '' Sınır '' terimi, ihracatın yapıldığı ülkenin sınırı
dahil her türlü sınırı tanımlamak için kullanılabilir. Dolayısıyla, söz konusu
''sınırın'' , DAF terimi içinde bir yer veya nokta olarak kesinlikle her zaman
ismen belirlenmesi zorunludur. Ancak, taraflar, satıcının gelen taşıma aracından
msllsrın boşaltılmasından sorumlu olması ve satıcının boşaltmaya ilişkin hasar
ve masrafları üstlenmesi niyetinde ise, bu durum satış sözleşmesine bu amaçla
eklenecek açık bir ifade ile belirtilmelidir. DAF terimi, teslimin kara
sınırında yapılması halinde her türlü taşıma şekli için kullanılabilir.Eğer
teslim,, varış limanında, gemide veya rıhtımda(iskelede) gerçekleştirilecek ise,
DES veya DEQ terimleri kullanılmalıdır.
DES
DELIVERED EX SHIP (...named port of destination)
GEMİDE TESLİM (..... .... varış limanı olarak belirtilmek suretiyle)
DES (Gemide teslim) terimi, ithalat için gümrüklenmemiş malların belirtilen
varış limanında gemide alıcının tasarrufuna bırakılmasıyla birlikte satıcının
teslim yükümlülüğünü yerine getirdiğini ifade eder. Malların boşaltmadan önce
belirtilen varış limanına getirilmesiyle ilgili tüm hasar ve masraf satıcı
tarafından karşılanmalıdır. Taraflar, malların boşaltılmasına ilişkin hasar ve
masrafları satıcının üstlenmesi arzusunda iseler, artık DEQ terimi
kullanılmalıdır. DES terimi, sadece mallar deniz veya iç sular veya çok vasıtalı
taşıma ile varış limanında gemide teslim edileceksse kullanılabilir.
DEQ
DELIVERED EX QUAY (...named port of destination)
RIHTIMDA TESLİM (..... .... varış limanı olarak belirtilmek suretiyle)
DEQ (Rıhtımda teslim) terimi, satıcının belirlenen varış limanındaki
rıhtım(iskelede), ithalat için gerekli gümrükleme işlemleri yerine getirilmemiş
olarak, alıcının tasarrufuna bırakmakla malları teslim ettiğini ifade eder.
Satıcı, malların belirlenen varış limanına taşınması ve rıhtıma (iskeleye)
boşaltılmasına ilişkin bütün hasar ve masrafları üstlenmektedir. DEQ terimi,
malların ithalat için gümrüklenmesi ve bununla ilgili tüm işlemlerin,
vergilerin, resim ve diğer harçların ödenmesi yükümlülüğünü alıcının
üstlenmesini öngörür. Bu durum, ithalat için gerekligümrükleme işlemlerini
satıcının yerine getirmesini öngören önceki ''Incoterms'' versiyonlarının
aksidir. Ancak, taraflar, malların ithalinde ödenen masrafları kısmen veya
tamamen satıcının yükümlülükleri arasına katmak isterlerse , bu durum satış
sözleşmesine bu amaçla eklenecek açık bir ifade ile belirtilmelidir. DEQ terimi,
sadece mallar denizyolu veya içsu veya çok vasıtalı taşıma ile varış limanında
gemiden rıhtıma(iskeleye) boşaltılmakla teslim edilecekse kullanılabilir.
Bununla beraber, taraflar, malların rıhtımdan limanın içinde veya dışında başka
bir yere aktarılmasına ilişkin hasar ve masrafları satıcının yükümlülükleri
arasına katmak isterlerse, DDU veya DDP terimleri kullanılmalıdır.
DDU
DELIVERED DUTY UNPAID(...named place of destination)
GÜMRÜK RESMİ ÖDENMEKSİZİN TESLİM (..... .... varış yeri olarak belirtilmek
suretiyle)
DDU (Gümrük Resmi Ödenmeksizin Teslim) terimi, satıcının ithalat için
gümrüklemeden ve belirtilen varış yerinde gelen taşıma aracından boşaltmadan
malları alıcıya teslim ettiğini ifade eder. Satıcı, varış ülkesinde ithalat için
herhangi bir ''gümrük resmi'' (terim:gümrük işlemlerini gerçekleştirme
sorumluluğu ve rizikosunu ve bu işlemlere ilişkin ödemeleri, gümrük resimlerini,
vergilerini ve diğer harçlarını da kapsar) dışında, malların buraya taşınmasıyla
ilgili bütün hasar ve masrafları yükümlenmelidir. Bu ''gümrük resmi'' ile
malların ithalat için zamanında gümrüklenmemesinden kaynaklanan her türlü
masraflar ve hasarlar alıcı tarafından karşılanmalıdır. Ancak, taraflar,
satıcının gümrük işlemlerini tamamlaması ve bundan kaynaklanacak masraflar ve
hasarlar ile malların ithali için bazı masrafları üstlenmesini arzu ediyorlar
ise, bu durum satış sözleşmesine bu amaçla eklenecek açık bir ifade ile
belirtilmelidir. DDU terimi, her türlü taşıma şekli ile kullanılabilir.
Ancak, teslim, varış limanında gemide veya rıhtımda (iskelede) gerçekleştirlecek
ise, bu durumda DES veya DEQ kullanılmalıdır.
DDP
DELIVERED DUTY PAID(...named place of destination)
GÜMRÜK RESMİ ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM (..... .... varış yeri olarak belirtilmek
suretiyle)
DDP(Gümrük Resmi Ödenmiş Olarak Teslim) terimi, satıcının ithalat için
gümrüklenen ve belirtilen varış yerinde gelen taşıma aracından boşaltmadan
malları alıcıya teslim ettiğini ifade ede. Satıcı, varış ülkesinde ithalat için
herhangi bir ''gümrük resmi'' (terim:gümrük işlemlerini gerçekleştirme
sorumluluğu ve rizikosunu ve bu işlemlere ilişkin ödemeleri, gümrük resimlerini,
vergilerini ve diğer harçlarını da kapsar) dışında, malların buraya taşınmasıyla
ilgili bütün hasar ve masrafları yükümlenmelidir. EXW terimi, satıcı için asgari
yükümlülük ifade ederken, DDP terimi azami yükümlülüğü gösterir. DDp terimi,
satıcının doğrudan veya dolaylı olarak ithal izni alamadığı hallerde
kullanılmamalıdır. Ancak, taraflar, malların ithalinde ödenecek bazı masrafları
(örneğin:Katma Değer Vergisi) satıcının yükümlülükleri dışında tutmayı
isterlerse, bu durum satış sözleşmesine bu amaçla eklenecek açık bir ifade ile
belirtilmelidir. Taraflar, alıcının ithalata ilşikin bütün hasar ve masraflara
katlanmasını istiyorlarsa, DDU terimi kullanılmalıdır. DDP terimi, her türlü
taşıma şekli için kullanılabilir. Ancak, teslim varış limanında, gemide veya
rıhtımda(iskelede) gerçekleştirilecek ise DES veya DEQ terimleri
kullanılmalıdır.